Mentale factoren voorspellen burnout in sport

Fysieke en emotionele uitputting, een gebrek aan motivatie en een laag zelfvertrouwen: Burnout komt ook in sport voor. Schattingen lopen uiteen, maar tussen de 3% en 14% van de sporters ervaart minstens een keer burnout. De trend is dat deze cijfers oplopen door stijgende fysieke én mentale belasting. Er blijft echter discussie over wat nu precies belangrijke voorspellers zijn van burnout.

Een recente studie onder 358 Noorse jonge topsporters (o.a. langlaufen, voetbal en biathlon) heeft gekeken naar zowel fysieke als mentale factoren in relatie tot burnout. De fysieke factoren waren ziekte/blessures en trainingsbelasting. De mentale factoren betroffen positieve/negatieve emoties en 'zorgen maken' (een tendens tot piekeren). Ook is gekeken naar tevredenheid met eigen prestaties. De onderzoekers concludeerden het volgende:

• Positieve emoties, negatieve emoties en zorgen maken zijn de belangrijkste voorspellers van burnout

• Tevredenheid met prestatie en ziekte/blessures hebben eveneens een effect op burnout via bovengenoemde factoren

Deze bevindingen steunen het Cognitief-Affectieve Model van Smith (1986) dat stelt dat burnout ontstaat door een teveel aan eisen en een gebrek aan bronnen om hier mee om te gaan. De mentale stress (negatieve emoties, zorgen maken) die door deze disbalans ontstaat leiden vervolgens tot een vergrote kans op burnout.

Uiteraard is het niet zo zwart-wit dat alleen mentale factoren een rol spelen in de ontwikkeling van burnout. Het onderstreept echter wel het belang van het mentale aspect van fysieke en mentale gezondheid in (top)sport.

Bron: Moen, F., Myhre, K., Klöckner, C. A., Gausen, K., & Sandbakk, Ø. (2017). Physical, Affective and Psychological determinants of Athlete Burnout. Sport Journal.